รับปีใหม่ไทย สดใสสงกรานต์ 4 ภาค 

‘ปีใหม่’ มีความหมายสำหรับใครหลายคน เพราะเป็นห้วงเวลาแห่งความสุขและการเริ่มต้นสิ่งใหม่ในชีวิต ทว่าปีใหม่สากลกับปีใหม่ไทยนั้นไม่ตรงกัน เพราะปีใหม่สากลคือวันที่ 1 มกราคม ส่วนปีใหม่ไทยตรงกับช่วง ‘เทศกาลสงกรานต์’ วันที่ 13-15 เมษายน ซึ่งเป็นวันหยุดราชการด้วย ผู้คนจึงถือโอกาสนี้กลับภูมิลำเนาเพื่อไปรดน้ำดำหัวขอพรผู้ใหญ่ ทำบุญตักบาตรและเล่นสาดน้ำคลายร้อนกันอย่างสนุกสนาน เทศกาลสงกรานต์ของไทยจึงมีเอกลักษณ์โด่งดังไปทั่วโลก

Words: Chaton Chokpattara

เทศกาลสงกรานต์ของไทยเริ่มขึ้นครั้งแรกเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด สันนิษฐานเพียงว่าน่าจะได้รับอิทธิพลมาจากเทศกาลโฮลี (เทศกาลสาดสี) ของอินเดีย ซึ่งเทศกาลนั้นนับเป็นวัฒนธรรมร่วมของภูมิภาคอุษาคเนย์ ทั้งไทย กัมพูชา ลาว เมียนมา เวียดนาม มณฑลยูนนานทางตอนใต้ของจีนไปจนถึงศรีลังกาและทางภาคตะวันออกของอินเดีย

สงกรานต์เป็นคำสันสกฤต หมายถึง ‘การเคลื่อนย้าย’ เป็นการอุปมาถึงการเคลื่อนย้ายของจักรราศีเข้าสู่ปีใหม่ เรียกว่า ‘วันมหาสงกรานต์’ วัดถัดมาเรียกว่า ‘วันเนา’ และวันสุดท้ายเป็นวันเปลี่ยนศักราชใหม่ เรียกว่า ‘วันเถลิงศก’ นอกจากนั้นยังมีการกำหนดให้วันที่ 13 เมษายน เป็น ‘วันผู้สูงอายุ’ และวันที่ 14 เมษายน เป็น ‘วันครอบครัว’ ด้วย

สงกรานต์เมืองกรุง

ช่วงสงกรานต์มีการจัดงานยิ่งใหญ่ทั่วไทย สมกับเป็นวันขึ้นปีใหม่อย่างแท้จริง อย่างในกรุงเทพฯ มีจัดหลายแห่ง เช่น ที่ท้องสนามหลวง มีการสรงน้ำพระ ทำบุญตักบาตร และการแสดงมหรสพต่างๆ ส่วนจุดที่โด่งดังไปทั่วโลกคือ ‘ถนนข้าวสาร’ และ ‘ถนนสีลม’ เพราะจะมีการจัดเป็นถนนคนเดินเล่นสาดน้ำกันตั้งแต่เช้าจรดค่ำเคล้าเสียงเพลงและแสงสี แต่ละคนอยู่ในสภาพพร้อมเปียกปอน มีทั้งปืนฉีดน้ำ ขันน้ำ และแป้งสำหรับประพรมคนรอบข้างอย่างไม่เคอะเขิน นอกจากนั้นตามวัดวาต่างๆ ทั่วกรุงเทพฯ ยังมีการจัดงานทำบุญตักบาตร ปล่อยนก ปล่อยปลา และก่อพระเจดีย์ทรายประดับดอกไม้เพราะถือว่าตลอดปีที่เราเข้าวัดจะมีทรายติดเท้าออกไป เราจึงต้องนำทรายกลับเข้าวัดเป็นการแก้เคล็ด

สงกรานต์เชียงใหม่

งานสงกรานต์ล้านนาภาคเหนือ เรียกว่า ‘ป๋าเวณีปี๊ใหม่เมือง’ เริ่มตั้งแต่ 13 เมษายน (วันสังขารล่อง) มีการทำความสะอาดบ้านเพื่อสิริมงคล จากนั้น 14 เมษายน (วันเนา)​เป็นวันที่ห้ามว่าร้ายใครเพราะจะทำให้โชคร้ายไปทั้งปี ถัดมาคือ 15 เมษายน (วันพญาวัน) ต้องตื่นเช้าไปทำบุญตักบาตรเข้าวัดฟังธรรม รดน้ำดำหัวญาติผู้ใหญ่ จากนั้น 16 เมษายน (วันปากปี) ชาวบ้านจะไปรดน้ำเจ้าอาวาสตามวัดเพื่อขอขมาคารวะ ต่อมา 17 เมษายน (วันปากเดือน) ชาวบ้านจะส่งเคราะห์ต่างๆ ออกจากตัว เพื่อเปิดฉากประเพณีสงกรานต์ล้านนา และสุดท้าย 18 เมษายน (วันปากวัน) จะมีการเล่นสาดน้ำกันอย่างสนุกสนาน โดยพิกัดเล่นน้ำสงกรานต์เชียงใหม่มีหลายจุด เช่น รอบคูเมืองเชียงใหม่ ประตูท่าแพ ห้วยแก้ว และประตูช้างเผือก แจ่งศรีภูมิ

สงกรานต์อุบลราชธานี

อีสานบ้านเฮาก็เล่นสงกรานต์กันอย่างชุ่มฉ่ำ โดยคนอีสานเรียกประเพณีสงกรานต์ว่า ‘บุญเดือนห้า’ หรือ ‘ตรุษสงกรานต์’ ถือฤกษืวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 บ่าย 3 โมง เป็นเวลาเริ่มงาน โดยพระสงฆ์จะตีกลองโฮมเปิดศักราช จากนั้นญาติโยมจะจัดเตรียมน้ำอบหาบไปรวมกันที่ศาลาวัดเพื่อสรงน้ำพระพุทธรูป ต่อด้วยการรดน้ำดำหัวญาติผู้ใหญ่แล้วค่อยเล่นสาดน้ำ จังหวัดใหญ่ที่มีการจัดงานอย่างเอิกเกริก ก็คือ อุบลราชธานี เมืองแห่งดอกบัวงาม ในระหว่างวันที่ 13-15 เมษายน ณ​ ทุ่งศรีเมืองและถนนอุบลวิท ซึ่งที่ทุ่งศรีเมืองจะจัดงานธีมถนนดอกไม้และสายน้ำพร้อมเล่นสาดน้ำตั้งแต่เช้าจรดเย็น ส่วนที่ถนนอุบลวิทจะเริ่มเล่นสาดน้ำกันช่วงบ่ายสามไปจนถึง 3 ทุ่ม

สงกรานต์ภูเก็ต

สำหรับภาคใต้เชื่อกันว่าสงกรานต์เป็นช่วงเวลาแห่งการผลัดเปลี่ยนเทวดาผู้รักษาดวงชะตาบ้านเมือง จึงถือเอาวันแรก 13 เมษายน เป็น ‘วันส่งเจ้าเมืองเก่า’ มีพิธีสะเดาะเคราะห์สิ่งไม่ดีออกไป ส่วน 14 เมษายน หรือ ‘วันว่าง’ เป็นวันไปทำบุญตักบาตรที่วัด สรงน้ำ พระพุทธรูป และวันสุดท้าย 15 เมษายน หรือ ‘วันรับเจ้าเมืองใหม่’ มีพิธีต้อนรับเทวดาองค์ใหม่ จังหวัดที่จัดงานสงกรานต์ยิ่งใหญ่สุดๆ ในภาคใต้ ต้องยกให้ภูเก็ตเพราะได้ยกระดับงานให้เป็นสากล อาทิ ‘สงกรานต์ On the Beach’ หาดป่าตอง รวมเอาการทำบุญตักบาตรและเล่นสาดน้ำไว้ในที่เดียวกัน ส่วนจุดที่ถ่ายภาพสวยพร้อมเล่นสาดน้ำไปด้วยคือ ‘งานสงกรานต์บาบ๋า’ ที่ถนนดีบุกกลางย่านตึกโคโลเนียลโบราณที่ตระการตาด้วยการแต่งกายย้อนยุคและการออกร้านหัตถกรรมงานศิลป์มากมาย

Travellers’ Guide

Getting there: เดินทางกับสายการบิน THAI Smile เที่ยวบินกรุงเทพฯ, เชียงใหม่.​ อุบลราชธานี,​ และภูเก็ต ได้อย่างสะดวกปลอดภัย โดยสำรองที่นั่งได้ที่ www.thaismileair.com.

More info: ททท.สำนักงานกรุงเทพฯ โทร. 0 2250 5500, ททท.สำนักงานเชียงใหม่ โทร. 0 5324 8604-5, ททท.สำนักงานอุบลฯ โทร. 0 4524 3770 และ ททท.สำนักงานภูเก็ต โทร. 0 7621 1036

Songkran in 4 Regions

The Traditional Thai New Year is the time for renewal and happiness. But our New Year and International New Year are not the same. New Year’s Day on the Gregorian calendar is January 1. Thai New Year’s Day, which marks the start of Songkran or the water festival, is April 13 and celebrated until April 15.

The festival period sees a mass exodus of workforce from Bangkok to the country to reunite with their families, pay respect to their elders, engage in merit-making and celebrate Songkran by splashing and spraying water.

Songkran, largely influenced by the Hindu festival of Holi, is celebrated across Southeast Asia in Thailand, Cambodia, Laos, Myanmar and Vietnam.

Songkran is derived from a Sanskrit word meaning “astrological passage”. New Year’s Day is called Maha Songkran Day while the next day is known as “Wan Nao” Day and the 3^rd day Thaloeng Sok Day. In Thailand, April 13 is designated National Elderly Day and April 14 Family Day.

Bangkok’s Songkran

Songkran celebrations take place at various venues across Bangkok. Sanam Luang hosts a ceremony in which Buddhists come together to bathe Buddha images, offer alms to monks an dsee performances. World-renowned Songkran venues include Khao San Road and Silom Road, both jam-packed with revellers splashing water from dawn to dusk. In the morning, people will file into temples for merit-making activities such as offering alms to monks, releasing birds and fish and building lavishly decorated sand chedis.

Chiang Mai’s Songkran

The Songkran Festival in Chiang Mai starts on April 13 when most people begin a clean-up of their homes to ring in the new year. On April 14 revellers refrain from verbal abuse, which is believed to cause bad luck otherwise. On April 15 Buddhists file into temples to offer alms to Buddhist monks, listen to a sermon and pay their respects to their older relatives by pouring scented water on their older relatives by pouring scented water on their hands. On April 16 Buddhists visit temples to seek monk’s blessings. On April 17 local folks rid themselves of all bad luck to welcome the Lanna-style Songkran Festival. April 18 is the day of fun and frolic. Chiang Mai’s main Songkran spots include the pavements around the city’s moats, Tha Phae Gate, Huay Kaew and Chang Phuak Gate.

Ubon Ratchathani’s Songkran

Thailand’s northeast or Isaan is wringing-wet during Songkran, locally called “Boon Duen Ha”. Songkran starts on the 15^th day of the waxing moon of the 5^th month on the Thai lunar calendar. Celebrations start at 15.00 with Buddhist monks pounding drums to ring in the New Year. Locals prepare perfumed water for bathing Buddha statues and pouring on the heads of their close elders. Big Songkran celebrations are held in places like Ubon Ratchathani that hosts the festival from April 13 to 15 at Thung Sri Muang and on Ubonwit Road. Thung Sri Muang is transformed into a street of flowers with revellers splashing water throughout the day. The water splashing on Ubonwit Road runs from 15.00-21.00.

Phuket’s Songkran

Songkran in southern Thailand marks the passage of the city’s guardian angel. April 13 is the day for the send-off of the old guardian angel with a ceremony to cleanse the city of bad luck. On April 14, locals engage in merit-making by giving alms to Buddhist monks and bathing Buddha images at temples. The last day of the festival is April 15 marked with a ceremony to welcome the new guardian angel. By far Phuket is the most popular venue for Songkran in the south with considerable international appeal. Phuket has “Songkran on the Beach” at Patong Beach, which combines merit-making with water splashing. For a great photo op, head to Dibuk Road that’s lined with old colonial buildings for “Songkran Baba” with revellers turning out in force clad in traditional costumes.

TRAVELLERS’ GUIDE

Getting there : THAI Smile flies from Bangkok to Chiang Mai, Ubon Ratchathani and Phuket. For reservations,
visit www.thaismileair.com .
More info : Call TAT in Bangkok at 0 2250 5500 or the TAT o ices in Chiang Mai, Ubon Ratchathani and Phuket at 0 5324 8604-5, 0 4524 3770 and 0 7621 1036, respectively.